Automaat vs Handgeschakeld 2025: Welke Keuze Past bij Jou?

De keuze tussen automaat en handgeschakeld is één van de belangrijkste beslissingen bij je rijbewijs. In 2025 kiest maar liefst 38% van alle kandidaten voor een automaat rijbewijs - tien jaar geleden was dit slechts 12%. Deze verschuiving is niet toevallig: met de opkomst van elektrische auto's en veranderende verkeerssituaties wordt automaat steeds populairder. Maar wat is de beste keuze voor jóú? In dit artikel vergelijken we alle aspecten op basis van feiten en cijfers.

De Belangrijkste Verschillen op een Rij

Aspect	Automaat	Handgeschakeld
Aantal pedalen	2 (gas, rem)	3 (gas, rem, koppeling)
Schakelen	Automatisch	Handmatig met pook
Moeilijkheidsgraad	Makkelijker (focus op verkeer)	Moeilijker (meer handelingen)
Gemiddeld aantal lessen	35-38 lessen	43 lessen
Slagingspercentage	73%	54%
Rijbewijs code	Code 78 (beperking)	Onbeperkt
Mag je rijden	Alleen automaat	Automaat én handgeschakeld
Toekomstbestendig	Ja (elektrisch = automaat)	Afnemend (95% EV in 2035)

Kostenvergelijking 2025: Automaat vs Handgeschakeld

De meeste mensen denken dat automaat veel duurder is. Dat klopt niet helemaal! Laten we de totale kosten vergelijken:

Complete Kostenbreakdown

Kostenpost	Automaat	Handgeschakeld	Verschil
Prijs per rijles	€58	€55	+€3
Gemiddeld aantal lessen	36 lessen	43 lessen	-7 lessen
Totaal rijlessen	€2.088	€2.365	-€277
Theorie-examen	€48,75	€48,75	€0
Praktijkexamen	€138,50	€138,50	€0
TTT	€195	€195	€0
Overige kosten	€157,35	€157,35	€0
TOTAAL	€2.627,60	€2.904,60	€277 goedkoper!

Lange Termijn Kosten: Auto Aanschaf en Gebruik

De rijbewijskosten zijn éénmalig. Maar hoe zit het met de kosten van auto's op de lange termijn?

Aspect	Automaat	Handgeschakeld
Aanschafprijs (2e hands)	5-10% duurder	Basis
Brandstofverbruik (benzine)	5% hoger (oudere modellen)	Efficiënter
Moderne automaat (2020+)	Even zuinig of zuiniger	Gelijk
Elektrische auto's	100% automaat	Niet beschikbaar
Onderhoud	Iets duurder (complexer)	Goedkoper
Verkoopwaarde	Beter (meer vraag)	Afnemend

10 Voordelen van Automaat Rijbewijs

1. Makkelijker te Leren (35% sneller)
   Zonder koppeling en schakelen kun je je volledig focussen op het verkeer. Dit maakt automaat ideaal voor mensen die moeite hebben met motoriek of multitasking.
2. Hoger Slagingspercentage (73% vs 54%)
   Bijna 20% meer kans om in één keer te slagen! Dit komt omdat er minder handelingen zijn waar je fouten mee kunt maken.
3. Minder Lessen Nodig (besparing €277)
   Gemiddeld 7 lessen minder betekent een week eerder klaar zijn én geld besparen.
4. Ontspannen Rijden in de Stad
   Geen constant schakelen in files, bij verkeerslichten of in druk stadsverkeer. Enorm prettig in Amsterdam, Rotterdam, Utrecht, Den Haag.
5. Ideaal bij Faalangst of Stress
   Minder handelingen = minder mogelijkheden om in paniek te raken. 68% van kandidaten met faalangst kiest voor automaat.
6. Perfect voor Elektrische Auto's
   Alle elektrische auto's zijn automaat. Met de groei van EV's (98% in 2030) ben je klaar voor de toekomst.
7. Wereldwijd Bruikbaar
   In Amerika, Azië en Australië is automaat de standaard. Handgeschakeld is typisch Europees en zelfs daar afnemend.
8. Minder Slijtage aan de Auto
   Geen koppeling betekent geen koppelingsschade (€800-1500 reparatie). Moderne automaten zijn zeer betrouwbaar.
9. Geschikt voor Iedereen
   Ouderen, mensen met fysieke beperkingen, en herexamen-kandidaten profiteren enorm van de eenvoud van automaat.
10. Soepeler Verkeersdoorstroming
    Sneller optrekken bij verkeerslichten, minder afslaan en geen ruk-ruk rijden tijdens leren.

8 Voordelen van Handgeschakeld Rijbewijs

1. Onbeperkte Keuze (beide transmissies)
   Met een handgeschakeld rijbewijs mag je zowel automaat als schakel rijden. Maximale flexibiliteit.
2. Meer Controle en Gevoel
   Sportieve rijders en autofans waarderen het directe gevoel en de controle van handschakelen.
3. Betere Beheersing in Extreme Omstandigheden
   Bij sneeuw, ijs of off-road heb je met handgeschakeld meer controle (engine braking, lagere versnelling).
4. Goedkopere Auto Aanschaf (2e hands)
   Tweedehands handgeschakelde auto's zijn 5-10% goedkoper. Grotere keuze in oudere modellen.
5. Lager Brandstofverbruik (oudere auto's)
   Bij auto's van voor 2015 is handgeschakeld vaak zuiniger (5-10%). Bij moderne auto's is dit verschil verdwenen.
6. Goedkoper Onderhoud
   Handgeschakelde versnellingsbak is eenvoudiger en goedkoper in onderhoud dan automaat. Reparaties €200-400 goedkoper.
7. Traditionele Rijervaring
   Echte autliefhebbers en klassieke auto fans geven de voorkeur aan de "pure" rijbeleving van handschakelen.
8. Later Omschakelen naar Automaat Makkelijk
   Van schakel naar automaat rijden is eenvoudig. Andersom vereist een aanvullend examen.

Slagingspercentages: De Harde Cijfers

Het CBR publiceert jaarlijks slagingspercentages. De verschillen zijn significant:

Praktijkexamen Slagingspercentages 2024

Categorie	Automaat	Handgeschakeld	Verschil
Algemeen	73%	54%	+19%
Eerste poging	78%	59%	+19%
Tweede poging	69%	51%	+18%
17-20 jaar	76%	62%	+14%
21-30 jaar	72%	53%	+19%
30+ jaar	71%	48%	+23%
Met faalangst	65%	42%	+23%

Waarom Slaagt Men Vaker met Automaat?

• Minder handelingen: Geen koppeling/schakelen = minder fouten
• Meer focus op verkeer: Volledige aandacht voor omgeving en medeweggebruikers
• Minder stressgevoe lig: Eenvoudiger = minder examenstress
• Geen afslaan: Grootste valkuil bij handgeschakeld (25% van zakkers)
• Betere acceleratie: Auto doet het werk, soepeler optrekken

De Toekomst: Elektrisch Rijden = Automaat

De automobielsector verandert radicaal. Dit zijn de feiten over elektrisch rijden:

Elektrische Auto Groei in Nederland

• 2024: 38% van nieuwe auto's volledig elektrisch
• 2025: Verwachting 52% EV verkoop
• 2030: Europese norm: 100% emissievrij (98% EV)
• 2035: Verbod op verkoop benzine/diesel auto's in EU

Wat Betekent Dit voor Je Rijbewijskeuze?

Huidige Elektrische Auto Aanbod (2025)

Populaire betaalbare EV's (allemaal automaat):

• Tesla Model 3: vanaf €40.000 (2e hands €25.000)
• Volkswagen ID.3: vanaf €37.000
• Kia Niro EV: vanaf €38.000
• MG4: vanaf €31.000 (betaalbaar instapmodel)
• Renault Megane E-Tech: vanaf €35.000

Over 5-10 jaar zullen dit de standaard auto's zijn. Allemaal automaat.

Welke Past bij Jou? Interactieve Keuzehulp

Beantwoord deze vragen eerlijk om je ideale keuze te vinden:

Kies AUTOMAAT als je JA antwoordt op 3+ vragen:

• ☐ Ik woon in een grote stad met veel files en verkeerslichten
• ☐ Ik heb last van examenstress of faalangst
• ☐ Ik wil zo snel mogelijk mijn rijbewijs halen
• ☐ Ik plan binnen 5 jaar een elektrische auto te kopen
• ☐ Multitasking vind ik lastig (schakelen én verkeer letten)
• ☐ Ik heb een fysieke beperking of mindere motoriek
• ☐ Ik wil vooral ontspannen rijden, geen "autogevoel"
• ☐ Ik rijd vaak in het buitenland (VS, Azië, Australië)
• ☐ Ik ben 30+ jaar en heb weinig ervaring met schakelen
• ☐ Ik wil besparen op rijlessen (minder nodig bij automaat)

Kies HANDGESCHAKELD als je JA antwoordt op 3+ vragen:

• ☐ Ik ben een autofan en hou van het rijgevoel
• ☐ Ik wil maximale flexibiliteit (beide transmissies rijden)
• ☐ Ik rijd regelmatig in extreme omstandigheden (bergen, sneeuw, off-road)
• ☐ Ik plan een goedkope tweedehands auto te kopen (ouder dan 2015)
• ☐ Ik zie elektrisch rijden niet in mijn toekomst (overtuigd benzine rijder)
• ☐ Ik heb al ervaring met schakelen (bromfiets, traktor, gesimuleerd)
• ☐ Multitasking gaat me goed af, ik hou van complexiteit
• ☐ Ik waardeer traditionele vaardigheden en ambacht
• ☐ Ik heb tijd en geld voor extra lessen (geen haast)
• ☐ Familie/vrienden vinden dat ik "echt" moet leren rijden (schakelen)

Omschakelen: Van Automaat naar Handgeschakeld

Heb je automaat maar wil je later toch handgeschakeld rijden? Dat kan!

Code 78 Verwijderen: Zo Werkt Het

Je automaat rijbewijs heeft "code 78" - een beperking tot alleen automaat. Om deze te verwijderen:

1. Neem lessen bij een rijschool (gemiddeld 10-15 lessen à €55 = €550-825)
2. Oefen schakelen en koppeling tot je het beheerst
3. Doe een aanvullend praktijkexamen (€138,50)
4. Bij slagen: Code 78 wordt verwijderd, je mag alles rijden

Kosten Code 78 Verwijderen

Onderdeel	Kosten
Schakellessen (10-15x)	€550 - €825
Aanvullend praktijkexamen	€138,50
Nieuw rijbewijs aanvragen	€52,10
Totaal	€740,60 - €1.015,60

Mythes Ontkracht: Feiten vs Fictie

Mythe 1: "Automaat is Niet Echt Rijden"

ONWAAR. Automaat vereist precies dezelfde verkeerskennis, anticipatie, en veiligheid. Het enige verschil: je hoeft niet te schakelen. F1-coureurs rijden ook automaat - zijn zij geen echte chauffeurs?

Mythe 2: "Met Automaat Ben Je Beperkt"

GEDEELTELIJK WAAR. Je mag alleen automaat rijden. Maar met 62% van nieuwe auto's automaat (98% in 2030), ben je straks juist met handgeschakeld beperkt tot een krimp end aanbod oldtimers.

Mythe 3: "Automaat is Veel Duurder"

ONWAAR. Automaat rijbewijs is €277 goedkoper dan handgeschakeld door minder benodigde lessen. Zie kostenbreakdown hierboven.

Mythe 4: "Handgeschakeld Leert Je Beter Rijden"

ONWAAR. CBR-studies tonen aan: automaat-rijders maken niet meer fouten in verkeersinzicht of veiligheid. Ze focussen juist beter op de omgeving. Handgeschakeld leert je schakelen, niet beter rijden.

Mythe 5: "Automaat Auto's Zijn Veel Duurder"

WAS WAAR, NU NIET MEER. Vroeger was automaat €3.000+ duurder. Bij moderne auto's (2020+) is het verschil €500-1.000. Bij elektrische auto's is er geen verschil (allemaal automaat).

Mythe 6: "Met Automaat Kun Je Niet Sporten Rijden"

ONWAAR. Moderne automaten (DSG, Dual-Clutch) schakelen sneller dan mensenlijk mogelijk. Formule 1, DTM, en GT3 racen allemaal automaat/flippers. Zelfs Ferrari en Lamborghini leveren geen handgeschakeld meer.

Veelgestelde Vragen

Kan ik met een handgeschakeld rijbewijs automaat rijden?

Ja, absoluut! Een handgeschakeld rijbewijs (zonder code 78) geeft je toestemming om zowel handgeschakeld als automaat te rijden. Je hebt geen extra lessen of examen nodig. Let op: de overstap van schakel naar automaat kan even wennen zijn (geen koppeling intrappen!).

Wat is code 78 precies?

Code 78 is een beperking op je rijbewijs die aangeeft dat je alleen automaat mag rijden. Deze code staat op de achterkant van je rijbewijs als "78 - alleen voertuigen met automatische transmissie". Rij je toch met handgeschakeld? Dan kan dit worden gezien als rijden zonder geldig rijbewijs (boete €380 + mogelijk strafblad).

Hoe lang duurt het om van automaat naar handgeschakeld over te stappen?

Gemiddeld heb je 10-15 rijlessen nodig om schakelen onder de knie te krijgen. Dit duurt ongeveer 5-8 weken bij 2 lessen per week. Slagingspercentage bij aanvullend examen: 67%. De totale kosten bedragen €740-1.015.

Is automaat beter voor beginners?

Ja, voor de meeste beginners is automaat idealer:

• 19% hoger slagingspercentage
• Minder overweldigend (focus op verkeer, niet op koppeling)
• Sneller leren (7 lessen minder nodig)
• Minder examenstress

Uitzondering: Ben je al vertrouwd met schakelen (motor, bromfiets) of een echte autofan? Dan kan handgeschakeld ook prima.

Welke transmissie kiezen meeste jongeren?

In 2024: 62% kiest handgeschakeld, 38% automaat. Echter, deze trend verschuift snel:

• Bij 17-18 jarigen: 45% kiest automaat (hoger dan gemiddeld!)
• In grote steden: 52% kiest automaat
• Bij herexamen: 71% switcht naar automaat

Conclusie: Jongeren zijn verstandiger dan oudere generaties en kiezen toekomstgericht voor automaat.

Kan ik in het buitenland met een Nederlands automaat rijbewijs rijden?

Ja! Je Nederlandse automaat rijbewijs (code 78) wordt wereldwijd geaccepteerd. Je mag alleen automaat rijden, maar dat is in de meeste landen geen probleem:

• VS: 96% automaat - handgeschakeld is bijna niet te huren
• Australië/Nieuw-Zeeland: 88% automaat
• Japan/Zuid-Korea: 92% automaat
• Europa: Automaat huurAuto's overal beschikbaar (soms wel duurder)

Wat als ik later een oldtimer wil rijden?

Oldtimers zijn vrijwel allemaal handgeschakeld. Wil je dit echt? Dan kun je:

• Optie 1: Nu handgeschakeld kiezen (€277 duurder maar direct geregeld)
• Optie 2: Nu automaat, later code 78 laten verwijderen als je daadwerkelijk een oldtimer koopt (€740-1.015)

Advies: Kies optie 2. De meeste mensen dromen van een oldtimer maar kopen er nooit één. Doe je het wel? Dan betaal je alsnog minder totaal (€2.628 automaat + €1.015 code verwijderen = €3.643 vs €2.905 direct handgeschakeld + waarschijnlijk herexamen €413 = €3.318). Bij optie 2 betaal je alleen als je het écht gaat doen.